«Докшицкая батлейка Потупчика» встречала гостей

Сёлета падчас фестывалю сяброўства і мастацтва “Дзве ракі” ўпершыню прайшоў адкрыты конкурс традыцыйных батлеечных тэатраў “Батлейка Патупчыка запрашае”. Сімвалічна, што менавіта на докшыцкай зямлі, дзе калісьці жыў і ладзіў прадстаўленні лялечнік Патупчык, сабраліся артысты і аматары гэтага віду мастацтва.

Батлеечнікі з Віцебшчыны, Міншчыны і Магілёўшчыны – усяго восем калектываў завітала на свята. Кожны з іх падрыхтаваў на суд журы і гледачоў цікавы і непаўторны спектакль. Ацэньвалі работы кампетэнтныя спецыялісты: намеснік дырэктара Віцебскага абласнога метадычнага цэнтра народнай творчасці Інеса Крукоўская, галоўны рэжысёр Віцебскага абласнога метадычнага цэнтра народнай творчасці Вольга Мульц і кіраўнік народнага тэатра лялек “КапялюШ” Наваполацкага цэнтра рамёстваў і традыцыйнай культуры Андрэй Рэцікаў.

Першымі на сцэну вядучыя Мальвіна і Несцерка запрасілі гаспадароў – калектыў докшыцкай батлейкі. У яго выкананні гледачы ўбачылі прадстаўленне “Шлях да сваіх каранёў”, падчас якога ўзгадалі галоўныя святы народнага календара і іх асаблівасці.

Спектакль “Легенды сівой даўніны” падрыхтавалі артысты тэатра лялек “Батлейка” Дома культуры гарадскога пасёлка Арэхаўск Аршанскага раёна. Мясцовыя незвычайныя гісторыі і паданні ўдзельнікі калектыву апрацоўваюць і ладзяць пастаноўкі, такім чынам захоўваючы народную спадчыну з адметным арэхаўскім каларытам.

Класічны батлеечны рэлігійны спектакль “Цар Ірад”, у аснове якога ляжыць біблейская гісторыя пра нараджэнне Ісуса Хрыста і жорсткі ўчынак цара Ірада, што загадаў забіць немаўлят ва ўзросце да трох гадоў, паказалі госці з Лагойскага гісторыка-краязнаўчага музея імя Канстанціна і Яўстафія Тышкевічаў. А напрыканцы прапанавалі гледачам адказаць на пытанні віктарыны і атрымаць сувенір.

Легенду пра ўзнікненне Браслава, а таксама назваў навакольных азёр і рэк распавялі артысты з “Браслаўскай батлейкі” Браслаўскага раённага аб’яднання музеяў.

Да ХІХ стагоддзя ў рэпертуары батлейкі пераважала рэлігійная тэматыка. Потым пачалі з’яўляцца народна-камедыйныя, свецкія па характары пастаноўкі. У пачатку ХХ стагоддзя батлейка паступова страціла сваю папулярнасць у сувязі з развіццём прафесійнага тэатра. Зараз яна адраджаецца зноў у форме нацыянальнага дзіцячага тэатра лялек. Гэта пацвердзілі выступленні ўдзельнікаў конкурсу. Спектакль-казку “Па шчупаковым загадзе” падрыхтаваў калектыў Бешанковіцкага дома рамёстваў, а тэатр “Батлейка” Быхаўскага раённага цэнтра культуры Магілёўскай вобласці – казку “Пра Хвядоса, яго дачку Настачку і жончыну дачку Хвеську”. Крыху зменены вядомы варыянт “Церамка” мелі магчымасць убачыць гледачы ў выкананні калектыву “Тэатрум” з Глыбоцкага раёна. Павучальную гісторыю “Беражыце матуль” расказалі артысты са “Скарбонкі” Шаркаўшчынскага цэнтра рамёстваў.

Музыкай суправаджаўся кожны спектакль. Загадкі, жарты, прымаўкі, дадатковыя заданні для гледачоў – усё гэта адрознівае батлеечнае прадстаўленне, асаблівы настрой якога маглі адчуць прысутныя.

У перапынку, пакуль журы падводзіла вынікі конкурсу, гучалі беларускія песні ў выкананні народнага вакальнага калектыву Лужкоўскага сельскага дома культуры Шаркаўшчынскага раёна.

Член журы Інеса Крукоўская падзякавала кіраўнікам і ўдзельнікам творчых калектываў за цудоўныя спектаклі, за захаванне нацыянальных беларускіх традыцый, за асваенне і папулярызацыю батлеечнага жанру, пажадала новых творчых дасягненняў, а таксама ўручыла заслужаныя ўзнагароды. Кожны батлеечны калектыў адзначаны дыпломам Міністэрства культуры за актыўны ўдзел у рэспубліканскім фестывалі “Дзве ракі”.

Пераможцы адкрытага конкурсу батлеечных калектываў

Дыпломам за зберажэнне нацыянальных традыцый узнагароджаны тэатр лялек “Батлейка” Дома культуры гарадскога пасёлка Арэхаўск Аршанскага раёна. Дыпломам за лепшае музычнае афармленне – творчы калектыў Бешанковіцкага дома рамёстваў. Дыплом за лепшы лялечны акцёрскі ансамбль уручаны калектыву “Докшыцкай батлейкі Патупчыка”. Дыплом за лепшы спектакль для дзяцей і моладзі – “Скарбонцы” Шаркаўшчынскага раённага цэнтра культуры.

У намінацыі “Батлеечнае прадстаўленне” трэцяе месца прысуджана тэатрам “Браслаўская батлейка” і “Тэатрум”, другое – калектывам Быхаўскага раённага цэнтра культуры і “Докшыцкай батлейкі Патупчыка”.

У намінацыі “Батлеечны спектакль” на трэцім месцы апынуўся тэатр лялек з Бешанковіцкага дома рамёстваў і “Скарбонка” Шаркаўшчынскага раённага цэнтра культуры, на другім – “Батлейка” гарадскога пасёлка Арэхаўск Аршанскага раёна. Пераможцам стаў лялечны тэатр “Батлейка” Лагойскага гісторыка-краязнаўчага музея.

Наталля ВАСЬКО.
Фота аўтара.